Đây có lẽ là chấn thương dễ gặp nhất khi chơi các môn thể thao. Bạn đã tìm hiểu kỹ về loại chấn thương này chưa. Tuy đơn giản nhưng nếu xử lý không tốt rất dễ trở nặng. Hãy cùng Cửa Hàng Thể Thao theo dõi bài viết Chấn thương dây chằng là gì? Có những triệu chứng như thế nào? để cùng tìm hiểu ngay nhé.
Chấn thương đứt dây chằng chéo trước là gì?
Chấn thương đứt dây chằng chéo trước là tình trạng dây chằng bị đứt một phần hoặc tất cả khi người bệnh điều chỉnh chuyển động đột ngột, vấp hoặc ngã làm dây chằng chéo bị căng. Lúc này, người bệnh sẽ cảm nhận thấy đau và khó di chuyển, đi lại. (1)
Dây chằng chéo trước (Anterior cruciate ligament – ACL) là một dải các mô có trách nhiệm kết nối xương đùi và xương ống chân, giữ các xương trong đầu gối được ổn định, không bị xô lệch.
Đây chính là một trong những chấn thương thường gặp nhất trong thể thao, đặc biệt là với cầu thủ bóng đá. Một nghiên cứu cho chúng ta thấy, mỗi năm ở Hoa Kỳ có 95.000 hoàn cảnh đứt dây chằng chéo. Tại Việt Nam, con số tổng hợp và thống kê về trạng thái này chưa chuẩn xác tuy nhiên là một nước có khá là nhiều câu lạc bộ bóng đá và tình hình giao thông khó khăn thì tỷ lệ gặp chấn thương này được dự đoán là sẽ tương đối cao. (2)
ThS.BS Trần Anh Vũ, Trưởng khoa Y học thể thao & Nội soi, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, chia sẻ: Tại trung tâm các bác sĩ đã thăm khám và điều trị cho hơn 200 hoàn cảnh chấn thương dây chằng chéo trước (Anterior cruciate ligament injury) gối mỗi năm. Tùy vào mức độ tổn thương dây chằng chéo, trạng thái khớp gối, độ tuổi và nhu cầu của người bệnh… bác sĩ sẽ có các chỉ định điều trị bảo tồn hoặc phẫu thuật thích hợp.
Nguyên nhân chấn thương dây chằng chéo trước
Dây chằng (ligament) là mô liên kết sợi liên kết chặt chẽ xương này với xương khác. Dây chằng chéo trước là một trong hai dây chằng chéo ở giữa đầu gối, kết nối xương đùi với xương chày và giúp ổn định khớp gối.
Chấn thương dây chằng chéo trước thường xảy ra khi người bệnh tham gia các công việc thể thao có khả năng gây chấn thương ở đầu gối:
- Đột nhiên đang chạy nhanh thì dừng đột ngột hoặc đổi hướng đột ngột.
- Nhảy xuống và tiếp đất bất ngờ, không hề có sự chuẩn bị
- Bị đánh hoặc va tiếp xúc trực tiếp vào đầu gối
Ngoài ra, về nguyên nhân, người ta có thể chia thành 2 group chính như sau:
- Tác nhân chấn thương trực tiếp: khi va chạm xảy ra trực tiếp ở vùng đầu gối thường thấy ở các môn thể thao như: bóng đá, bóng chuyền… Hoặc tai nạn giao thông.
- Nguyên nhân chấn thương gián tiếp: đây là loại phổ biến nhất, gặp trong các hoàn cảnh dừng đổi ngột hoặc chuyển hướng đột ngột khi chạy.
Biến chứng
Những người mắc phải chấn thương dây chằng chéo trước có mối nguy hại mắc bệnh viêm xương khớp ở đầu gối cao. Viêm khớp vẫn có khả năng xuất hiện ngay cả khi người bệnh đã được phẫu thuật tái tạo dây chằng. Nhiều yếu tố có khả năng ảnh hưởng đến nguy cơ viêm khớp như mức độ nghiêm trọng của chấn thương ban đầu, các chấn thương khác liên quan đến khớp gối hoặc cấp độ hoạt động một khi điều trị.
Điều trị các chấn thương dây chằng đầu gối thế nào?
Chấn thương dây chằng cấp độ nhẹ có khả năng tự lành nếu được săn sóc đúng cách. Để khớp gối chóng lành, bạn cần:
- Cho đầu gối nghỉ ngơi: hạn chế di chuyển, cử động mạnh vùng gối, hạn chế các tác động lên gối để giảm thiểu cơn đau. nếu như được, bạn nên dùng nạng cho tới khi không để lại đau nhiều nữa.
- Trong vòng 24h sau chấn thương, cần chườm lạnh đầu gối từ 20-30 phút sau mỗi 3-4 giờ để giảm sưng và đau. Tiếp tục hành động chườm lạnh trong 2-3 ngày sau đó hoặc đến khi không còn sưng.
Tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật giúp bệnh nhân nhanh hồi phục tính năng vận động
- Tăng cường đầu gối bằng việc kê một chiếc gối dưới đây trong lúc nằm hoặc ngồi.
- Mang nẹp đầu gối để ổn định vùng bị thương tổn, cùng lúc đó bảo vệ gối không bị chấn thương thêm.
- Uống thuốc giảm đau chống viêm. Bạn nên hỏi một lời phàn nàn bác sĩ về liều lượng và cách dùng.
- Vật lý trị liệu cho khớp gối: Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ thiết lập các bài tập giúp bạn:
- Làm chủ cơn đau và sưng phù;
- Hiệu chỉnh cơ sinh học và duy trì sự ổn định của các khớp;
- Đề phòng chấn thương tái phát;
- Cải thiện các triệu chứng khác như viêm gân, khó cử động chân và yếu cơ.
Triệu chứng cơ năng và thực thể
Sưng và co cơ tiến triển trong một vài giờ đầu. Khi đứt dây chằng độ 2, đau thường ở mức vừa phải hoặc nặng. Với đứt dây chằng độ 3, có thể đau nhẹ, và đáng quan tâm là một vài bệnh nhân có khả năng tự mình đi bộ.
Một số bệnh nhân nghe thấy hoặc cảm thấy tiếng pop khi xảy ra thương tích. Phát hiện này gợi ý tới một chấn thương dây chằng chéo trước tuy nhiên không đơn giản là một dấu hiệu uy tín.
Vị trí nhạy cảm đau và đau phụ thuộc vào tổn thương:
-
Tổn thương dây chằng bên trong hoặc ngoài: Nhạy cảm đau tại vùng dây chằng bị tổn thương
-
Tổn thương sụn chêm trong: Nhạy cảm đau tại phía trong diện khớp
-
Hư hại sụn chêm trong: Nhạy cảm đau tại phía ngoài diện khớp
-
Thương tổn sụn chêm trong và ngoài: Đau khi gấp hoặc duỗi khớp gối tối ưu và giới hạn vận động thụ động khớp (cứng khớp)
Thương tổn bất cứ dây chằng hoặc sụn chêm nào của khớp gối cũng sẽ gây tràn dịch khớp có thể nhìn hoặc sờ thấy được.
Xem thêm Tổng hợp các môn thể thao phổ biến ở Việt Nam
Chấn thương dây chằng là gì? Đây là tình trạng dễ gặp khi chơi thể thao. Nếu như trong quá trình xem bài viết có bất cứ thắc mắc nào thì đừng ngại để lại phía bên dưới bài viết một comment để cùng mình giải đáp nhé!
Hồng Quyên – Tổng Hợp
Tham khảo ( tamanhhospital.vn, vinmec.com,.. )